Φίλιππος Σφυρής, MSc, Marketing Manager της Θεοδώρου Αυτοματισμοί ΑΒΕΤΕ
Η αρχική ανάγκη για την υιοθέτηση ενός συστήματος ιχνηλασιμότητας από τις Βιομηχανίες Υλικών Συσκευασίας είναι συνήθως η συμμόρφωση με την πρόσφατη Νομοθεσία για ιχνηλασιμότητα στα υλικά συσκευασίας. Η πρακτική όμως στην Ελληνική Βιομηχανία έχει δείξει ότι οι επιχειρήσεις που εγκαθιστούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα ιχνηλασιμότητας απολαμβάνουν επιπλέον σημαντικά οφέλη στις εσωτερικές τους λειτουργίες, αποκτώντας ένα σημαντικό εργαλείο τόσο για την βελτίωση των παραγωγικών τους διαδικασιών όσο και για την θεμελίωση σχέσεων εμπιστοσύνης με τους πελάτες τους (διανομείς, αλυσίδες λιανεμπορίου, κλπ).
Ο σκοπός του άρθρου είναι (α) να παρουσιάσει τις πραγματικές εξωτερικές απαιτήσεις για ιχνηλασιμότητα που καλούνται να καλύψουν οι σύγχρονες επιχειρήσεις υλικών συσκευασίας και (β) να αναδείξει τα επιπρόσθετα εσωτερικά οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι επιχειρήσεις από ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Στις 27 Οκτωβρίου του 2004, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό 1935/2004, σχετικά με τα υλικά και τα αντικείμενα που προορίζεται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα. Ο κανονισμός αυτός αναδεικνύει την πολιτική της ΕΕ, η οποία επεκτείνει την απαίτηση για ιχνηλασιμότητα και στα υλικά συσκευασίας τους. Κι αυτό γιατί σε πολλές διατροφικές κρίσεις, έχει αποδειχθεί ότι την ευθύνη για το συμβάν την είχε αποκλειστικά το υλικό συσκευασίας και όχι το ίδιο το τρόφιμο.
Συγκεκριμένα, το Άρθρο 17 του κανονισμού αναφέρει τα εξής:
• «Πρέπει να εξασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητα των υλικών που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τρόφιμα σε όλα τα στάδια της παραγωγής, μεταποίησης και διανομής».
• Όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες «να εφαρμόσουν συστήματα και διαδικασίες που να τους επιτρέπουν να ταυτοποιούν τις επιχειρήσεις από τις οποίες προμηθεύτηκαν και στις οποίες προμήθευσαν υλικά συσκευασίας».
• «Τα υλικά που διατίθενται στην αγορά της Κοινότητας πρέπει να ταυτοποιούνται με κατάλληλο σύστημα που θα επιτρέπει την ανίχνευσή τους μέσω επισήμανσης».
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα των υλικών συσκευασίας (βλ. διάγραμμα) είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν συστήματα ιχνηλασιμότητας: από τους προμηθευτές των Α’υλών στις Βιομηχανίες Υλικών Συσκευασίας και από τους συσκευαστές στα σημεία λιανικής πώλησης, όπου η συσκευασία γίνεται παρουσία του πελάτη. Επίσης, η οδηγία αφορά όλα τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα σε κάποιο από τα στάδια επεξεργασίας τους (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο, εύκαμπτο φιλμ, κτλ).
Στις 27 Οκτωβρίου του 2004, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό 1935/2004, σχετικά με τα υλικά και τα αντικείμενα που προορίζεται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα. Ο κανονισμός αυτός αναδεικνύει την πολιτική της ΕΕ, η οποία επεκτείνει την απαίτηση για ιχνηλασιμότητα και στα υλικά συσκευασίας τους. Κι αυτό γιατί σε πολλές διατροφικές κρίσεις, έχει αποδειχθεί ότι την ευθύνη για το συμβάν την είχε αποκλειστικά το υλικό συσκευασίας και όχι το ίδιο το τρόφιμο.
Συγκεκριμένα, το Άρθρο 17 του κανονισμού αναφέρει τα εξής:
• «Πρέπει να εξασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητα των υλικών που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τρόφιμα σε όλα τα στάδια της παραγωγής, μεταποίησης και διανομής».
• Όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες «να εφαρμόσουν συστήματα και διαδικασίες που να τους επιτρέπουν να ταυτοποιούν τις επιχειρήσεις από τις οποίες προμηθεύτηκαν και στις οποίες προμήθευσαν υλικά συσκευασίας».
• «Τα υλικά που διατίθενται στην αγορά της Κοινότητας πρέπει να ταυτοποιούνται με κατάλληλο σύστημα που θα επιτρέπει την ανίχνευσή τους μέσω επισήμανσης».
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα των υλικών συσκευασίας (βλ. διάγραμμα) είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν συστήματα ιχνηλασιμότητας: από τους προμηθευτές των Α’υλών στις Βιομηχανίες Υλικών Συσκευασίας και από τους συσκευαστές στα σημεία λιανικής πώλησης, όπου η συσκευασία γίνεται παρουσία του πελάτη. Επίσης, η οδηγία αφορά όλα τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα σε κάποιο από τα στάδια επεξεργασίας τους (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο, εύκαμπτο φιλμ, κτλ).
Εφοδιαστική Αλυσίδα Υλικών Συσκευασίας
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ
Οι ευθύνες για κάθε ελλατωματικό προϊόν πρέπει να κατανέμονται ξεκάθαρα σε κάθε επιχείρηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι συσκευαστές των προϊόντων που προορίζονται για τους καταναλωτές είναι για προφανείς λόγους ιδιαίτερα απαιτητικοί από τους προμηθευτές τους στα υλικά συσκευασίας, όσον αφορά την εξασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας των υλικών αυτών.
Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις των υλικών συσκευασίας καλούνται να διαθέτουν αξιόπιστα συστήματα ιχνηλασιμότητας τα οποία πρέπει να εξασφαλίζουν κατ’ ελάχιστο τα εξής:
• Επαρκή ταυτοποίηση του κάθε υλικού συσκευασίας, η οποία συνδέεται μονοσήμαντα με τα δεδομένα για τις συνθήκες και διαδικασίες παραγωγής του συγκεκριμένου υλικού.
• Δυνατότητα για άμεση ενημέρωση των πελατών τους, σε περίπτωση που διαπιστώσουν πρόβλημα σε κάποιο υλικό.
• Στην περίπτωση που οι πελάτες διαπιστώσουν πρόβλημα σε κάποιο υλικό συσκευασίας, οι επιχειρήσεις των υλικών συσκευασίας θα πρέπει να έχουν άμεσα διαθέσιμα επαρκή και αξιόπιστα δεδομένα, έτσι ώστε να διευκολυνθεί ο ταχύτατος εντοπισμός της πηγής και έκτασης του προβλήματος.
Για να καλυφθούν οι παραπάνω απαιτήσεις, η σύγχρονη βιομηχανική τεχνολογία διαθέτει τα εξής εργαλεία:
• Συστήματα ηλεκτρονικής σήμανσης και κωδικοποίησης των υλικών συσκευασίας
Η κωδικοποίηση είναι συνήθως με τη μορφή ενός κωδικού παραγωγής (LOT–Batch No.) που αντιπροσωπεύει την συγκεκριμένη παρτίδα (Batch Identification). Η σήμανση μπορεί να γίνει κατευθείαν σε υλικό συσκευασίας με μορφή αναγνωρίσιμη από το ανθρώπινο μάτι, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είναι επαρκής η σήμανση σε επίπεδο ρολού. Αυτό όμως δεν είναι πάντοτε δυνατό: για παράδειγμα, οι βιομηχανίες μεταλλικών κουτιών διαθέτουν συστήματα σήμανσης σε κάθε κουτάκι ξεχωριστά με αόρατο (UV Readable) μελάνι.
• Συστήματα Ιχνηλασιμότητας τεχνολογίας TRACER
Τα συστήματα ιχνηλασιμότητας είναι ολοκληρωμένα συστήματα που παρακολουθούν συνεχώς τα προϊόντα καθώς αυτά κινούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα ή μετασχηματίζονται στις διάφορες φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Η παρακολούθηση αυτή, από την είσοδο των Α’ υλών στην παραγωγική διαδικασία έως και την έξοδο των τελικών προϊόντων προς διάθεση στους πελάτες, υλοποιείται αφ’ενός μέσα από την δημιουργία εσωτερικών μοναδικών παρτίδων που αποδίδονται στο προϊόν, στο κιβώτιο και στην παλέτα και αφ’ετέρου με την δημιουργία της αντίστοιχης ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων που περιλαμβάνει τα στοιχεία για τις διάφορες διαδικασίες.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Πέρα από τις παραπάνω εξωτερικές απαιτήσεις, η κάθε επιχείρηση υλικών συσκευασίας έχει τις δικές της «εσωτερικές» ανάγκες:
• Ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής, μέσω της αυτοματοποίησης της συλλογής των δεδομένων της παραγωγής και της καλύτερης διαχείρισης των πόρων της.
• Βελτίωση της συνολικής απόδοσης, μέσω της ορατότητας των προϊόντων και διαδικασιών, της παρακολούθησης βασικών κρίσιμων μεγεθών απόδοσης (KPIs – Key Performance Indicators) και της δυνατότητας για εντοπισμό και διαχείριση των απρόβλεπτων και μη προγραμματισμένων συμβάντων.
• Διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων, μέσω της κάλυψης των απαιτήσεων των συστημάτων και προτύπων Ποιότητας και του προγραμματισμού και καταγραφής των ποιοτικών ελέγχων.
• Βέλτιστη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τον προμηθευτή των Α’ υλών (PULL) μέχρι την παράδοση των προϊόντων στους πελάτες (PUSH), κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με τον σωστό συντονισμό των συστημάτων που υποστηρίζουν τις συναλλαγές (ERP), τις σχέσεις με τους πελάτες (CRM), την αποθήκευση και την διακίνηση (WMS) με τα σύστήματα ιχνηλασιμότητας και παρακολούθησης παραγωγής.
TRACER FACTORY: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Η εταιρεία Θεοδώρου Αυτοματισμοί ΑΒΕΤΕ, σε συνεργασία με την Ιχνηλασιμότητα ΑΕ, αναπτύσει το ολοκληρωμένο σύστημα ιχνηλασιμότητας “Tracer Factory” (TF). Το Tracer Factory καλύπτει όλες τις παραπάνω εσωτερικές και εξωτερικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων υλικών συσκευασίας. Επιπλέον, διαθέτει τα εξής χαρακτηριστικά:
• Δυνατότητα εύκολης προσαρμογής σε κάθε παραγωγική επιχείρηση υλικών συσκευασίας.
• Κάλυψη όλων των αναγκών, με δεδομένο ότι είναι δομημένο σε 13 διαφορετικά αλλά συνεργαζόμενα modules, έτσι ώστε η επιχείρηση να επιλέξει αυτά που καλύπτουν τις δικές της συγκεκριμένες ανάγκες.
• Ενσωμάτωση ηλεκτρονικών συστημάτων ταυτοποίησης και κωδικοποίησης.
• Δυνατότητα επέκτασης έτσι ώστε να μπορούν να καλυφθούν μελλοντικές ανάγκες.
• Λογικό κόστος απόκτησης, εγκατάστασης και λειτουργίας. Οι επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει το Tracer Factory έχουν αποσβέσει την επένδυση σε διάστημα μικρότερο των 12 μηνών από την ικανοποίηση των «εσωτερικών» αναγκών τους και χωρίς να ληφθεί υπόψη η κάλυψη των «εξωτερικών» απαιτήσεων από τη Νομοθεσία και τους πελάτες.
Η εταιρεία Θεοδώρου Αυτοματισμοί ΑΒΕΤΕ έχει αποκτήσει ήδη μεγάλη εμπειρία από την εγκατάσταση και λειτουργία του Tracer Factory σε σημαντικές επιχειρήσεις τόσο του κλάδου των Υλικών Συσκευασίας όσο και της Βιομηχανίας Τροφίμων.
Οι ευθύνες για κάθε ελλατωματικό προϊόν πρέπει να κατανέμονται ξεκάθαρα σε κάθε επιχείρηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι συσκευαστές των προϊόντων που προορίζονται για τους καταναλωτές είναι για προφανείς λόγους ιδιαίτερα απαιτητικοί από τους προμηθευτές τους στα υλικά συσκευασίας, όσον αφορά την εξασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας των υλικών αυτών.
Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις των υλικών συσκευασίας καλούνται να διαθέτουν αξιόπιστα συστήματα ιχνηλασιμότητας τα οποία πρέπει να εξασφαλίζουν κατ’ ελάχιστο τα εξής:
• Επαρκή ταυτοποίηση του κάθε υλικού συσκευασίας, η οποία συνδέεται μονοσήμαντα με τα δεδομένα για τις συνθήκες και διαδικασίες παραγωγής του συγκεκριμένου υλικού.
• Δυνατότητα για άμεση ενημέρωση των πελατών τους, σε περίπτωση που διαπιστώσουν πρόβλημα σε κάποιο υλικό.
• Στην περίπτωση που οι πελάτες διαπιστώσουν πρόβλημα σε κάποιο υλικό συσκευασίας, οι επιχειρήσεις των υλικών συσκευασίας θα πρέπει να έχουν άμεσα διαθέσιμα επαρκή και αξιόπιστα δεδομένα, έτσι ώστε να διευκολυνθεί ο ταχύτατος εντοπισμός της πηγής και έκτασης του προβλήματος.
Για να καλυφθούν οι παραπάνω απαιτήσεις, η σύγχρονη βιομηχανική τεχνολογία διαθέτει τα εξής εργαλεία:
• Συστήματα ηλεκτρονικής σήμανσης και κωδικοποίησης των υλικών συσκευασίας
Η κωδικοποίηση είναι συνήθως με τη μορφή ενός κωδικού παραγωγής (LOT–Batch No.) που αντιπροσωπεύει την συγκεκριμένη παρτίδα (Batch Identification). Η σήμανση μπορεί να γίνει κατευθείαν σε υλικό συσκευασίας με μορφή αναγνωρίσιμη από το ανθρώπινο μάτι, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είναι επαρκής η σήμανση σε επίπεδο ρολού. Αυτό όμως δεν είναι πάντοτε δυνατό: για παράδειγμα, οι βιομηχανίες μεταλλικών κουτιών διαθέτουν συστήματα σήμανσης σε κάθε κουτάκι ξεχωριστά με αόρατο (UV Readable) μελάνι.
• Συστήματα Ιχνηλασιμότητας τεχνολογίας TRACER
Τα συστήματα ιχνηλασιμότητας είναι ολοκληρωμένα συστήματα που παρακολουθούν συνεχώς τα προϊόντα καθώς αυτά κινούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα ή μετασχηματίζονται στις διάφορες φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Η παρακολούθηση αυτή, από την είσοδο των Α’ υλών στην παραγωγική διαδικασία έως και την έξοδο των τελικών προϊόντων προς διάθεση στους πελάτες, υλοποιείται αφ’ενός μέσα από την δημιουργία εσωτερικών μοναδικών παρτίδων που αποδίδονται στο προϊόν, στο κιβώτιο και στην παλέτα και αφ’ετέρου με την δημιουργία της αντίστοιχης ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων που περιλαμβάνει τα στοιχεία για τις διάφορες διαδικασίες.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Πέρα από τις παραπάνω εξωτερικές απαιτήσεις, η κάθε επιχείρηση υλικών συσκευασίας έχει τις δικές της «εσωτερικές» ανάγκες:
• Ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής, μέσω της αυτοματοποίησης της συλλογής των δεδομένων της παραγωγής και της καλύτερης διαχείρισης των πόρων της.
• Βελτίωση της συνολικής απόδοσης, μέσω της ορατότητας των προϊόντων και διαδικασιών, της παρακολούθησης βασικών κρίσιμων μεγεθών απόδοσης (KPIs – Key Performance Indicators) και της δυνατότητας για εντοπισμό και διαχείριση των απρόβλεπτων και μη προγραμματισμένων συμβάντων.
• Διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων, μέσω της κάλυψης των απαιτήσεων των συστημάτων και προτύπων Ποιότητας και του προγραμματισμού και καταγραφής των ποιοτικών ελέγχων.
• Βέλτιστη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τον προμηθευτή των Α’ υλών (PULL) μέχρι την παράδοση των προϊόντων στους πελάτες (PUSH), κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με τον σωστό συντονισμό των συστημάτων που υποστηρίζουν τις συναλλαγές (ERP), τις σχέσεις με τους πελάτες (CRM), την αποθήκευση και την διακίνηση (WMS) με τα σύστήματα ιχνηλασιμότητας και παρακολούθησης παραγωγής.
TRACER FACTORY: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Η εταιρεία Θεοδώρου Αυτοματισμοί ΑΒΕΤΕ, σε συνεργασία με την Ιχνηλασιμότητα ΑΕ, αναπτύσει το ολοκληρωμένο σύστημα ιχνηλασιμότητας “Tracer Factory” (TF). Το Tracer Factory καλύπτει όλες τις παραπάνω εσωτερικές και εξωτερικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων υλικών συσκευασίας. Επιπλέον, διαθέτει τα εξής χαρακτηριστικά:
• Δυνατότητα εύκολης προσαρμογής σε κάθε παραγωγική επιχείρηση υλικών συσκευασίας.
• Κάλυψη όλων των αναγκών, με δεδομένο ότι είναι δομημένο σε 13 διαφορετικά αλλά συνεργαζόμενα modules, έτσι ώστε η επιχείρηση να επιλέξει αυτά που καλύπτουν τις δικές της συγκεκριμένες ανάγκες.
• Ενσωμάτωση ηλεκτρονικών συστημάτων ταυτοποίησης και κωδικοποίησης.
• Δυνατότητα επέκτασης έτσι ώστε να μπορούν να καλυφθούν μελλοντικές ανάγκες.
• Λογικό κόστος απόκτησης, εγκατάστασης και λειτουργίας. Οι επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει το Tracer Factory έχουν αποσβέσει την επένδυση σε διάστημα μικρότερο των 12 μηνών από την ικανοποίηση των «εσωτερικών» αναγκών τους και χωρίς να ληφθεί υπόψη η κάλυψη των «εξωτερικών» απαιτήσεων από τη Νομοθεσία και τους πελάτες.
Η εταιρεία Θεοδώρου Αυτοματισμοί ΑΒΕΤΕ έχει αποκτήσει ήδη μεγάλη εμπειρία από την εγκατάσταση και λειτουργία του Tracer Factory σε σημαντικές επιχειρήσεις τόσο του κλάδου των Υλικών Συσκευασίας όσο και της Βιομηχανίας Τροφίμων.
